Hộp "Trà tim sen (Lotus Tea) loại 100gms packed by Nam Phong Trading Company, Viet Nam" nhưng không ghi địa chỉ rõ ràng.
Phóng sự
Có hay không, thực phẩm độc hại trên bàn ăn của chúng ta?
Bài 1:
Nỗi lo của các bà nội trợ: Nhập cảng hàng Á Châu vào Mỹ, dán nhãn "Made in USA"
- Phụng Linh/Viễn Đông
(Lời tòa soạn: Những năm gần đây, người Việt hải ngoại liên tục gửi email cho nhau rất nhiều thông tin nói về sự độc hại của thực phẩm nhập cảng từ Trung Cộng và Việt Nam. Lời cảnh cáo này chỉ dừng lại ở tình trạng "nhắc nhở, nhắn nhủ" nhau, xem như ai "cảm thấy sợ thì tự nguyện không dùng; ai không sợ thì ăn xài thoải mái". Trong khi đó, các chợ – đặc biệt là chợ Việt ở vùng Orange County, Nam California, bày bán tràn lan thực phẩm "Made in China" và "Product of Việt Nam".
Loạt bài sau đây của chúng tôi đặt ra vấn đề nóng hổi của mọi gia đình: liệu thực phẩm độc hại đã có mặt ở trên bàn ăn của chúng ta hay chưa; ai chịu trách nhiệm về mức độ an toàn vệ sinh thực phẩm ở các chợ và ý kiến của các nhà khoa học môi sinh về vấn đề này.
Sau loạt bài này, chúng tôi rất mong tiếp tục nhận được ý kiến phản hồi của quý bạn độc để rộng đường dư luận).
Mười một giờ sáng Thứ Bảy 26 tháng 6, 2010, chúng tôi có mặt tại chợ MT ở góc đường Westminster và Magnolia, thành phố Westminster, Nam California. Người mua sắm không tấp nập như mọi ngày cuối tuần hồi tháng trước có lẽ vì trận túc cầu đáng chú ý nhất của người dân Mỹ diễn ra trong vòng nửa tiếng đồng hồ nữa.
Không ai bảo ai, tôi và một phụ nữ đứng cạnh cùng bốc lên một gói nấm mèo khô, lật tới lật lui, chăm chú nhìn hàng chữ phía dưới. "Made in China", người phụ nữ kia – chị Mai, cư dân thành phố Westminster, chợt la lên rồi bỏ cái gói xuống cái phạch. Thấy tôi nhìn chăm chú, chị phân bua: "Chúng tôi ở Sacramento mới dọn về đây chưa đầy 5 năm nên không rành chợ búa vùng này. Hôm qua tôi mua một hộp 6 trứng vịt muối Made in China về luộc cho mấy đứa nhỏ ăn, đứa nào cũng kêu đắng".
Vị đắng của cái trứng vịt muối "Made in China" ngày hôm qua làm chị thay đổi hẳn thái độ khi mua thực phẩm ở chợ: coi kỹ xuất xứ của món hàng và hễ thấy "Made in China" thì bỏ đi ngay. Cũng như chị Mai, không ít chị em nội trợ hải ngoại đã tẩy chay thực phẩm "Made in China", kể cả sản phẩm nhập cảng từ trong nước khá lâu.
Bà Thúy Khanh Nguyễn, cư dân thành phố Garden Grove cho biết: "Thực phẩm của Trung Hoa và Việt Nam chẳng khác nhau mấy vì mục đích của họ chỉ để kiếm lời càng nhiều càng tốt, không cần biết đến ảnh hưởng của nó đối với sức khoẻ của người sử dụng. Mình đã đọc rất nhiều thông tin trên internet, trên báo về thực phẩm Trung Hoa và Việt Nam nên mình rất kinh khiếp, bởi vậy bây giờ đi chợ phải chịu khó "banh mắt" ra mà nhìn xem nó sản xuất ở đâu làm mình mất nhiều thì giờ hơn lúc trước. Khổ một điều là món bún khô và bánh tráng toàn của China và Việt Nam không hè! Đành...nhịn thôi".
Sống giữa vùng có khu kỹ nghệ lớn nhất nhì thế giới mà bà Thúy Khanh phải kêu lên: "Bà con nào biết bún và bánh tráng làm tại Mỹ hay Nhật, Đại Hàn thì làm ơn chỉ cho tôi, xin đa tạ".
Bà chủ tiệm bún bò Mỹ Linh McDonald tâm sự: "Đối với tôi, mỗi lần bốc lên một món ăn "Made in Việt Nam" hay "Made in China" thì cảm thấy ngán ngại. Phải suy nghĩ dữ lắm, xem liệu nó có hại cho sức khỏe hay không. Tôi chỉ mua những sản phẩm đã được Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ hoặc Cơ quan kiểm soát Thực Phẩm và Thuốc của Hoa Kỳ (FDA) kiểm chứng mới an lòng".
Bà Đẹp Lương, cư dân thành phố Montreal, Canada cũng cho biết: "Tôi cố gắng tới mức tối đa không dùng thực phẩm của Trung Hoa và Việt Nam sản xuất, nhưng thỉnh thoảng cũng phải dùng bún khô, loại bánh vuông hiệu Donguan của Trung Hoa vì sự tiện lợi của nó, và loại bánh tráng hiệu Cây Dừa của Việt Nam vì dẻo và không được tẩy trắng. Mặc dù biết rằng nguồn nước được sử dụng để làm ra các sản phẩm này ở Trung Hoa và Việt Nam không bảo đảm an toàn chắc chắc nhưng đành chịu vì tôi không mua được của quốc gia khác. Tôi không dám mua loại bún tàu được tẩy trắng tinh đến phát sợ và những thức ăn chế biến sẵn của Việt Nam như mứt tết, bánh ngọt (cookies), chuối nếp đã được đông lạnh vì ngại vấn đề vệ sinh thực phẩm và sử dụng nhiều loại hóa chất như hàn the, muối diêm v.v.. Tuy vậy, gia đình tôi ăn chay hết cả nhà 4 người nên thỉnh thoảng cũng phải mua hột điều, hột sen, tiêu là đồ khô của Việt Nam. Tôi tuyệt đối không dám dùng trái cây của Trung Hoa nhưng thỉnh thoảng vẫn dùng trái cây Việt Nam nhập cảng sang Montreal như thanh long, nhãn, chôm chôm, và thỉnh thoảng vẫn mua đậu phọng, hột sen, hột điều, táo tàu (các loại đồ khô) và một vài món thuốc bắc của Trung Hoa". Trong khi đó, theo bà Phương Dung Ngô, ngụ tại Montreal, Canada, người tiêu thụ thỉnh thoảng vẫn phải xài các loại thực phẩm chế biến nhập cảng từ Trung Hoa và Việt Nam như nước mắm, bánh tráng, bún, bánh phở hoặc tôm đông lạnh. Bà tuyệt đối không mua các loại đồ hộp khác, nhất là các loại cá.
Bà Phạm Thanh Mai, cư dân Nam California cho biết: "Gia đình tôi hiện không dám ăn các loại bánh mứt, bánh trung thu nhập cảng của Việt Nam và Trung Hoa".
Bà Nguyệt Minh, cư dân Nam California, một trong những người sử dụng internet thành thạo cho biết đã đọc rất kỹ các email truyền tay nói về tính chất độc hại của thực phẩm Trung Hoa, Việt Nam. Từ lâu, bà tránh xa sản phẩm "Made in China". Theo bà, điều đáng băn khoăn hiện nay là sản phẩm mà người cao niên được lãnh theo chương trình trợ cấp của chính phủ có cả các loại đồ hộp của Trung Hoa và Việt Nam.
Lan Nguyễn, một bà nội trợ cư ngụ tại Orange County, Nam California cũng khẳng định rằng từ lâu bà không dám tiêu thụ thực phẩm "Made in China" và "Made in Việt Nam" mà chỉ dám xài các loại món ăn Á Đông "Made in USA" nhờ đọc được nhiều tin tức trên mạng đầy dẫy những lời cảnh cáo về độ độc hại chết người của các loại thực phẩm của Trung Hoa và Việt Nam nhập vào Mỹ. Bà Lan Nguyễn cũng gióng lên tiếng chuông: "Chúng tôi không biết tin ai vì nghe đâu lúc này có một số thương gia nhập cảng vật liệu từ các nước Á Châu vào Mỹ rồi dán nhãn Made in USA".
Bà Huỳnh Thanh Nhàn, ngụ tại thành phố Santa Ana, Orange County, Nam California cũng đồng tình với lời cảnh tỉnh trên của bà Lân Nguyễn. Theo bà Nhàn, người nội trợ "tuyệt đối không nên dùng hàng Trung Quốc".
Bà nói: "Tôi vẫn mua hàng Việt Nam chút chút nhưng tránh các sản phẩm mới lạ mà mình chưa biết tới và không dùng các loại thực phẩm chế biến như bánh mứt, khô bò, khô nai, bột gia vị v. v.. vì không thể kiểm chứng được các loại hóa chất được sử dụng kèm. Theo bà, các nhà nhập cảng thực phẩm châu Á ở Hoa Kỳ nên tăng thêm loại bún khô của Thái Lan và Việt Nam, thay vì chỉ có hàng Trung Quốc để giới tiêu thụ có nhiều cơ hội lựa chọn. Bà Huỳnh Thanh Nhàn cũng cho rằng Trung Hoa Đại Lục bây giờ "chơi trò giấu nhẹm tung tích đáng sợ của mình bằng cách lột bỏ nhãn "Made in China" mà thay vào đó là nhãn "Packed in XYZ Company"...
Bà Becky Vũ, cư dân Paramount, Nam California cho biết: "Trước kia thỉnh thoảng mình có dùng thực phẩm "Made in China" hoặc "Made in Việt Nam". Nhưng mấy năm gần đây thì tôi không bao giờ mua thực phẩm của China và Việt Nam, ngoại trừ món bún khô, nhắm mắt mà mua vì không biết mua ở đâu. Tôi nghĩ, nếu có cơ sở nào đó ở Mỹ sản xuất bún khô có kiểm chứng thực phẩm của FDA thì sẽ thành công lắm".
Còn theo bà Trần Thị Cần, cư dân Orange County, hội trưởng Hội cựu nữ sinh Lê Văn Duyệt thì "càng tránh xa thực phẩm Made in China và Việt Nam càng tốt" và gia đình bà từ lâu không xài thực phẩm China và Việt Nam nữa vì đọc trên báo và internet "thấy sợ lắm".