Thượng đỉnh COP21 – Rồi sao nữa?

Phần IV – Lời Hứa của Trung Cộng và Việt Nam

 

Lời Hứa của Trung Cộng

 

Hiện tại, Trung Cộng là quốc gia phát thải khí carbonic (CO₂) lớn nhứt vào không khí vào khoảng 10 tỷ tấn, chiếm khoảng 21% lượng khí thải toàn cầu. Theo thống kê năm 2014, TC tiêu thụ 1.962,4 triệu tấn than, tức 50,6% tổng lượng than trên thế giới.

 

Qua hai dữ liệu trên, rõ ràng TC hiện là tác nhân gây ra hiện tượng hâm nóng toàn cầu và sẽ là nguyên nhân chính có thể làm trở ngại tiến trình thực hiện các "Lời hứa" của Thượng đỉnh COP21 là… cố gắng làm giảm thiểu sự gia tăng nhiệt độ trong không khí dưới 2⁰C từ đây cho đến cuối năm 2100.

 

 

Vào năm 2014, Trung Cộng   đã có một bước tiến quan trọng khi ấn định mục tiêu giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính từ nay đến sau năm 2020. Bắc Kinh hứa là đến năm 2030 sẽ giảm khí thải 13% trong khi chuẩn bị cho Thượng đỉnh COP21. TC nhấn mạnh đến các biện pháp mới hoặc đang thực hiện, chứng tỏ quyết tâm của nước phát thải nhiều nhất trên thế giới sẽ đóng vai trò nghiêm chỉnh và «sẽ đưa thế giới đến một hiệp ước toàn cầu về khí hậu».

 

Như vậy mà … Ô nhiễm không khí bên ngoài nhà cửa làm chết khoảng 1,6 triệu dân chúng ở TC hàng năm , tức 4.400 người/ngày. Điều cần nhấn mạnh là, Hoa Kỳ phát thải khoảng 7 tỷ tấn CO₂ trong năm 2014 và Trung Cộng, 10 tỷ; trong lúc đó, Mỹ sản xuất khoảng 19% sản phẩm toàn cầu, và Trung Cộng sản xuất 20% mà thôi. 

 

Và cũng chưa đầy một năm sau lời hứa, TC đã tăng lượng than tiêu thụ từ 1.961,2 lên 1962,4 triệu tấn! Từ đó, chúng ta thấy rõ ràng là TC, một quốc gia cộng sản chưa bao giờ và sẽ không bao giờ giữ lời hứa trong mọi giao ước, hay giao kết với quốc tế và với chính người dân của họ.

 

Chúng ta lần lượt xem qua chương trình hạn chế sự hâm nóng toàn cầu của TC qua các dự án xử dụng năng lượng tái tạo.

Năng lượng tái tạo ở Trung Cộng

Các loại năng lượng tái tạo của TC được đan cử như sau: - Năng lượng sinh học (Biofuel) – Năng lượng sinh khối (Biomass) – Năng lượng địa nhiệt (Geothermal) – Thủy điện (Hydropower) – Năng lượng mặt trời (Solae energy) – Năng lương thủy triều (Tidal power) – Năng lượng song (Wave power) – Năng lượng gió (Wind power).

 

Vào năm 2013, TC là một quốc gia dẫn đầu thế giới qua việc sản xuất năng lượng tái tạo với 378 GW, chính là nhờ năng lượng thủy điện và gió. Bước qua năm 2014, cũng chính TC đi đầu qua việc xử dụng năng lượng gió, năng lượng mặt trời qua việc sản xuất các hệ thống biến điện từ ánh sáng (cell photovoltaic).

Từ đó cho thấy, mạng lưới năng lượng tái tạo của TC qua các công nghệ trên đã gia tăng nhanh hơn công nghệ năng lượng hóa thạch và năng lượng nhạch nhân. Kể từ năm 2005, nhờ vào việc làm giảm giá thành và xuất cảng làm cho kỹ nghệ năng lượng mặt trời tăng lên gấp 100 hiện nay.

Quan điểm của TC là đặt trong tâm vào việc tăng gia sản xuất năng lượng tái tạo, và xem đó như một chính sách an toàn năng lượng cho quốc gia và cũng nhăm giảm thiểu sự phát thải khí carbinic qua việc xử dụng năng lượng hóa thạch do nguồn than và khí đốt v.v…

Và TC hứa là vào năm 2020, sẽ tăng các hệ thống năng lượng tái tao lên 20% (chỉ chiếm 11% vào năm 2015) trên tổng lượng năng lượng tiêu thụ trong nước.

Kể từ năm 2012, TC mới bắt đầu khơi mào việc gắc các thiết bị đo đạc phẩm chất không khí (air quality), và cho đến nay, chỉ có 400 thành phồ, đa số là các thành phố cân duyên, có gắn thiết bị nầy. Điều nầy chứng tỏ rằng, những thành phố trên đã trở thành nơi ô nhiễm trầm trọng nhứt thế giới.

Qua các thông tin trên, câu kết luận cho "Lời hứa của Trung Cộng" là "Làm sao TC thực hiện được chỉ tiêu trên trong vòng chỉ 5 năm, đáp ứng lời hứa với Thượng đỉnh COP21?"

 

 

 

 

Lời hứa của Việt Nam

 

Theo một số ước tính của nhiều chuyên gia nghiên cứu về ảnh hưởng của sự biến đổi khí hậu lên Việt Nam thì quốc gia nầy sẽ bị nhiều thiệt hơn các nơi khác, đặc việt ở miền Nam Việt Nam.Theo dõi suốt 50 năm qua, nhiệt độ vùng nầy đã tăng lên từ 0,05 đến 0,20⁰C, và mực nước biển đã tăng lân từ 2 đến 4 cm cho mỗi 10 năm. Căn cứ theo ước tính trên, dự kiến đến cuối năm 2010, nhiệt độ không khí sẽ tăng từ 1,1 - 1,9⁰C đến 2,1-3,6^oC. Mưa cũng sẽ tăng từ 1,0-5,2% và 1,8-10,1% cũng như mực nước biển dâng cao từ 65 đến 100 cm so với thời điểm mốc 1980-1999.

 

 

Hậu quả của những sự biến đổi khí hậu nầy sẽ chia Việt Nam thành 7 vùng có ảnh hưởng khí hậu thay đổi khác nhau từ Bắc chí Nam, đặc biêt ảnh hưởng đến nguồn nước và các lãnh vực kinh tế-xã hội khác như nông nghiệp, rừng, đánh bắt cá tôm, năng lượng, di chuyển và y tế.

 

 

 

Khu vực sản xuất năng lượng từ gió đầu tiên của Việt Nam đặt ở tỉnh Bạc Liêu

 

Kể từ năm 2010 đến nay, Việt Nam nhận khoảng 1.3 tỷ USD tiền hỗ trợ của quốc tế nhằm giúp giải quyết biến đổi khí hậu, cũng như "Việt Nam có chương trình ứng phó với Biến đổi khí hậu làm việc hết sức nghiêm túc theo đúng quy định của quốc tế" theo lời của một chuyên gia của Trung tâm Phát triển Cộng đồng Sinh thái.

 

Nhưng sự thật là, những dự án của quốc tế tài trợ cho việc đối ứng với sự biến đổi khí hậu ở Việt Nam có thực sự đến những địa phương có nhu cầu hay không đặc biệt là vùng ĐBS Cửu Long với tình trạng sạt lỡ, nước mặn lấn sâu vào đất liền, tình trạng khô cạn nguồn nước làm cho trên 1 triệu hecta đồng ruộng bị tiêu hủy trong mùa khô nầy, v.v…

 

Nhiều phần ở đồng bằng sông Cửu Long bị hạn hán và nước mặn xâm lấn nghiêm trọng nhất trong gần 100 năm qua. Tin IANS ngày 19/2 cho hay tình trạng này đã tàn phá nặng nề các vùng trồng lúa và cây ăn trái, các khu rừng, ảnh hưởng tới ngành nông nghiệp và chăn nuôi, cũng như gây ra nạn thiếu nước ngọt ở nhiều tỉnh thành phía Nam.

 

Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát cho biết hạn hán và nước mặn xâm lấn đã phá hỏng nhiều đồng lúa, thiệt hại trị giá khoảng 1.000 tỷ đồng Việt Nam.

 

Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam dự báo ngoại trừ thành phố Cần Thơ và hai tỉnh An Giang, Đồng Tháp, tất cả các địa phương ở đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị nước mặn xâm lấn trong năm nay.

 

Tại Kiên Giang, dù tỉnh này đã đầu tư gần 20 tỷ đồng để đào hàng chục con đê nhỏ ngăn chặn, nhưng nước mặn vẫn lấn ruộng lúa, phá hủy hơn 30.000 ha. Bộ Nông nghiệp nói vùng đồng bằng sông Cửu Long cần nguồn ngân quỹ 4 tỷ đôla mới có thể đối phó hiệu quả với nạn hạn hán và nước mặn xâm lấn.

 

Vì sao ?

 

Vì có rất nhiều dự án, nhằm mục đích để "Rất nhiều dự án hoàn toàn dành cho việc nâng cao năng lực cho cán bộ lãnh đạo, cho đội ngũ làm việc trung gian thì số tiền đó không thể đến với người dân được".

 

Và "Hỗ trợ trực tiếp cho cộng đồng còn nhỏ và cơ chế còn rất khó để người dân, những nhóm phi chính thức, những nhóm không có kiến thức để có thể xin viện trợ, xin hỗ trợ từ những quỹ này", lời của một Giám đốc trong chương trình hỗ trợ trên.

 

Cổ súy cho kế hoạch đẩy mạnh việc xử dụng năng lượng tái tạo, nhưng lại tiếp tục khai triển các dự án dùng năng lượng hóa thạch, như trường hợp của tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu…làm sao Việt Nam có thể giải quyết những "sự cố" do sự hâm nóng toàn cầu gậy ra.

 

Chúng ta hãy so sánh "lời hứa" của Việt Nam trong Thượng đỉnh COP21 là sẽ phát triển tăng việc xử dụng năng lượng tái tạo cho đến năm 2030 là 10% so với tổng số nhu cầu năng lượng trong nước. Và cam kết sẽ giảm 8% phát thải khí nhà kính vào năm 2020 - 2030, và con số này có thể đạt tới 25% nếu có sự hỗ trợ của quốc tế.

 

Nếu chúng ta nhìn sang hai quốc gia lân bang trong ASEAN là "Đến năm 2030, Thái Lan hay Philippines đang đặt ra mục tiêu tới 50%".

 

Trong lúc đó, nhiệm vụ và mục tiêu của viện trợ cho Việt Nam là giảm phát thải khí nhà kính qua việc giảm lượng xử dụng nguyên liệu hóa thạch và tăng dần lượng năng lượng tái tạo như địa nhiệt, năng lượng mặt trời, sóng biển…

 

Phải chăng, đây cũng là một nghịch lý khi Việt Nam ngữa tay nhận viện trợ?

 

Ở Việt Nam, những vùng miền núi hay hải đảo xa xôi hoàn toàn có thể sử dụng năng lượng tái tạo như gió và mặt trời…và đầu tư sẽ rẻ hơn rất nhiều so với đầu tư vào mạng lưới điện quốc gia mà dựa vào những nguồn năng lượng hóa thạch, nguyên nhân chính của sự phát thải khí nhà kính".

 

Viện trợ Pháp

Bà Alix Françoise, Giám đốc Quỹ hỗ trợ Pháp phát biểu tạo Thượng đỉnh COP21 về trường hợp Việt Nam là: "Tiến trình đô thị hóa tại Việt Nam hiện đang phát triển rất nhanh, đặc biệt là tại hai thành phố lớn như Hà Nội và Sài Gòn. Do vậy Việt Nam cần mở rộng những thành phố có tầm cỡ kém phát triển hơn như là Đà Nẵng ở miền Trung hay Cần Thơ trong vùng đồng bằng sông Cửu Long"….

"Đối với Cần Thơ và Đà Nãng, Cơ quan Phát triển Pháp đã đặc biệt chú ý đến yếu tố khí hậu. Cả hai thành phố này đều có những quỹ đầu tư, trên cơ sở đó AFD hỗ trợ tín dụng cho mỗi quỹ 10 triệu euro. Chương trình được thực sự khởi động từ năm 2012. Một cách cụ thể hơn, tại Đà Nẵng chúng tôi đã đồng ý tài trợ để phát triển hệ thống cung cấp điện lực cho thành phố. AFD cũng đã hỗ trợ dự án xây dựng một trung tâm lọc chất thải tại khu công nghiệp của thành phố, hỗ trợ hiện đại hóa khu vực sản xuất … Tất cả những dự án đó đều được quyết định trên cơ sở giúp đỡ các thành phố liên quan đối phó với biến đổi khí hậu. Nhưng thực ra yếu tố khí hậu chỉ là một trong những tiêu chí của cả một chiến lược hỗ trợ Việt Nam phát triển bền vững". 

Thay lời kết

Măc dù Việt Nam có rất nhiều chính sách như Tăng trưởng xanh của chính phủ, rồi rất nhiều ban ngành khác nhau cũng có kế hoạch hoạt động riêng của mỗi ngành và đều có chỉ tiêu cụ thể. Nhiều hoạt động cũng được thực hiện nhưng sự diễn tiến sau mỗi dự án hay mô hình thì hầu như không được tiếp tục hay công bố, vả tất cả biến thành những dự án treo hay dự án ma…nhưng chi phí đầu tư đã được tháo khóa từ trước đó rồi.

Một bình luận về hội nghị COP21, nhà báo tự do Phạm Cao Phong từ Paris cho rằng, như nước chủ nhà đã tuyên bố, "lúc này không phải là lúc hứa hẹn, mà phải tiến hành như thế nào".

 

"Như đồng bằng sông Cửu Long, 50 năm nữa mà mất 500.000 hecta, tức là 250 nghìn sân vận động Mỹ Đình đi ra biển thì khủng khiếp thế nào?

"...Còn bây giờ, cái nhà đang cháy đùng đùng như thế phải tìm cách dập đi."

 

Nhằm chia sẻ quan điểm trên, một cách tiếp cận khác về COP21 là:"Chúng ta đã cãi nhau nhiều quá rồi, qua 20 cái COP thì biến đổi khí hậu càng gia tăng. Hiện nay nồng độ khí carbonic trong không khí trên 400mg/L. Chúng ta đã đến lúc không thể không giải quyết, mà nói như Pháp nói, là đã quá muộn."

 

Để kết luận cho bài viết nầy, nếu chúng ta nhìn lại sự đóng góp của Việt Nam cho Quỹ hỗ trợ cho các quốc gia đang phát triển nhằm hạn chế tiến trình hâm nóng toàn cầu dự kiến là 100 tỷ/năm cho đếm năm 2025.

 

Và Việt Nam hứa đóng góp 1 triệu mỹ kim!

 

Lời hứa của Trung Công như đã phân tích ở phần trên, cũng như lời hứa của Việt Nam, hai quốc gia cộng sản đang còn …"mơ ngày" đến thiên đường xã hội chủ nghĩa sẽ đi về đâu?

 

Xin mời Quý Bạn đọc tìm ra câu trả lời của câu hỏi "Rồi sao nữa?" và "Chuyện gì sẽ xảy ra sau Thượng đỉnh COP21?"

 

Riêng người viết xin được trả lời là…vũ như cẩn!

 

Mai Thanh Truyết

Houston, 3/2016

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________

Mai Thanh Truyết

http://maithanhtruyet.blogspot.com/

 "The future belongs to those who Believe 

    in the beauty of their Dreams". - Eleanor Roosevelt -